EEN KUNSTPRIJS DANKZIJ GOEDE DADEN UIT DE MIDDELEEUWEN
Beeld: Renata Sedmakova
Kunst en zorg met elkaar verbinden omdat kunst het leven interessanter maakt. Dat is het idee achter de Elisabeth van Thüringenprijs. Juist in de zorg kan kunst ervoor zorgen dat mensen zich prettiger voelen, ook al is het maar voor even. Maar dat ene moment met kunst kan veel betekenen. Even weg uit de zorgsituatie, je gedachten op een ander spoor zetten. Dat is wat kunst met je kan doen en dat is waarom de prijs bestaat.
Gevelsteen oude gasthuis - Groot Heiligland Haarlem
EEN LANGE NAAM VOOR EEN KUNSTPRIJS
Het initiatief voor de prijs komt van Stichting Elisabeth van Thüringenfonds. Daar komt de naam van de prijs dan ook vandaan. De Stichting hoort bij het Spaarne Gasthuis, de rechtsopvolger van het 15e eeuwse ‘Sint Elisabeth’s of Groote Gasthuis’ uit Haarlem. Het middeleeuwse gasthuis was vernoemd naar de heilige Elisabeth van Thüringen of van Hongarije (1207 – 1231). Lange tijd was het ziekenhuis ook het gemeenteziekenhuis van Haarlem. In de jaren ’70 van de vorige eeuw besloten ziekenhuis en gemeente Haarlem om de kunst en historie in een stichting onder te brengen. Dat werd de Stichting Elisabeth van Thüringenfonds.
DE KUNSTPRIJS: GOED DOEN IN EEN NIEUW JASJE
De heilige Elisabeth deed veel goed werk: zo zorgde zij voor de vele zieken en de armen. Het Gasthuis kreeg daarom haar naam en gaf die naam weer door aan de Stichting. De Stichting besloot een aantal jaren geleden dat zij het werk rondom kunst en historie ging combineren met de naastenliefde van de heilige Elisabeth. Op die manier is in 2015 de allereerste Elisabeth van Thüringenprijs ontstaan. De Stichting gelooft dat je met kunst in een zorgomgeving veel voor anderen kunt betekenen: voor patiënten, cliënten, bezoekers én zorgverleners. Inmiddels is de belangstelling voor kunst in de zorg alleen maar gegroeid en is de prijs al voor de derde keer uitgereikt!
Elisabeth van Thüringenprijs 2018
Frans Hals – Regenten Elisabeth Gasthuis
SAMEN BEREIK JE MEER DAN ALLEEN
Niet alleen het Spaarne Gasthuis en de gemeente Haarlem werken mee aan de kunstprijs. Ook het Frans Halsmuseum speelt een belangrijke rol. In dit vroegere stedelijk museum hangen werken die ooit van het Elisabeth Gasthuis waren: prachtige schilderijen van onder meer Frans Hals en Johannes Verspronck. In 2011 zijn deze werken geschonken aan het museum door de Stichting Elisabeth van Thüringenfonds. Het gebouw van het museum was vroeger het Oude Mannenhuis dat recht tegenover de gebouwen van het Elisabeth Gasthuis stond. Er zijn dus veel banden uit het verleden! Museumdirecteur Ann Demeester stond bovendien als adviseur mede aan de wieg van de prijs en was van 2015 tot en met 2021 voorzitter van de jury.
HET ROZENWONDER VAN ELISABETH
Hoewel het Spaarne Gasthuis allang niet meer de naam van de heilige draagt, staat het ziekenhuis nog steeds achter het ideaal van persoonlijke zorg voor mensen. Heel trots staat een beeld van Elisabeth dan ook voor de deur. In 1970 maakte kunstenaar Mari Andriessen dit bronzen beeld dat het Rozenwonder laat zien. Dit is verhaal: de echtgenoot van Elisabeth heeft gehoord dat zijn vrouw voor armen en zieken zorgt. Dat wil hij niet en hij gaat haar achterna om te zien wat zij bij zich heeft én om haar tegen te houden. Hij verwacht broden in haar schort, maar door een wonder zijn alle broden veranderd in rozen. Daarna kan Elisabeth verder gaan met haar goede daden.
WAT DOET DE STICHTING ELISABETH VAN THÜRINGENFONDS?
De Stichting zorgt dat er goed wordt gezorgd voor de kunsthistorische- en historische voorwerpen van het ziekenhuis. Sommige voorwerpen zijn te zien in het Spaarne Gasthuis, andere voorwerpen zijn in langdurige bruikleen gegeven aan diverse musea. Ook leent de Stichting op verzoek soms voorwerpen uit voor exposities. Maar vooral zorgt de Stichting ervoor dat de voorwerpen in goede conditie bewaard blijven voor de toekomst. Sinds 2015 is bij de activiteiten ook de Elisabeth van Thüringenprijs gekomen.
Russisch reisikoon uit 1799